GÖZLEMEVİ

Gözlemevi; içerisinde teleskop ve aksesuarlarının bulunduğu üzerinde, gökyüzünün tümünü tarayabilecek şekilde hareket edebilen kubbeye sahip bir laboratuvardır.

Teleskobu belirleyen en önemli özelliği birincil aynasının çapıdır (Açıklık). Açıklık nekadar büyükse incelenen gökcisminin görüntüsü o kadar parlak ve büyütülebilir olur (büyütme; teleskopun odak oranına bağlıdır). Teleskop görüntüsünün kalitesi ve ölçümlerin doğruluğu; (Atmosfer etkileri dışında); teleskop ve aksesuarlarının, kalibrasyonlarının yapılıp hassas kutup ayarları oluşturulmasına bağlıdır. Teleskopa takılacak aksesuarlar yardımıyla gökcisimlerinin farklı dalgaboylarında görüntüleri görülebilir ve kaydedilebilir.

Gözlemevi kubbesi; 360 derece eksen hareketine sahip, kapakları açılıp kapanabilen ve teleskopu dış hava şartlarından, çevresel ışıklardan (kısmen) koruyan bir makinedir.

Oluşturulacak yapı içerisinde yükseltilmiş platform, teleskop kaidesi (pilye), merdiven, ışıklandırma gibi özelleşmiş bileşenlerin de teknik açıdan doğru inşa edilmesi oldukça önem taşır.

Gözlemevleri; gökyüzü gözlemleri açısından büyük öneme sahip, ışık kirliliği ve titreşimden uzak, gözlem ufkunun her yönde açık, bulutluluk oranı ve yağışın az olduğu yüksek yerlerde (atmosfer etkisini azalttığından) kurulmalıdır. Elbette bu özellikler, bilimsel gözlemlerin yapılabilmesi için gereklidir. Popüler gözlemlerin yapılacağı bir Gözlemevinde tüm özelliklerin sağlanması şart değildir.

Kapsamlı bir Gözlemevinde, temel düzeyde neler yapılabileceği aşağıda bahsedilmiştir.

• Güneş, Ay, Jüpiter, Satürn, Mars, Venüs gibi Güneş Sistemi öğelerinin teleskopla doğrudan gözlemlerinin yapılarak tanıtılması.
• Teleskopa eklenen filtreler ile Güneş lekelerinin dönemlerinin gözlenerek Güneş’in aktivite durumunun belirlenmesi ve Dünya’ya olası etkilerinin analizi.
• Yıldız gözlemleri yapılarak teleskopun uluslararası veri tabanlarına destek sunması ve bu yolla Gözlemevinin uluslararası ortamda tanıtılması.
• Güneş ve Ay tutulmaları, meteor yağmurları, kuyrukluyıldız geçişleri gibi güncel gökyüzü olaylarında bilimsel gözlemler yaparak öğrencilerin ve çevre halkının kavram yanılgılarından arınmış gerçek bilimsel bilgilerle bilgilendirilmesinin sağlanması.
• Yurtdışında yaygın olarak yapılan amatör astrofotoğrafçılığın; uygun bir fotoğraf makinesi kullanarak bulutsular, galaksiler, yıldız kümeleri gibi derin uzay cisimlerinin fotoğraflanması ve ülkemizde de yaygınlaştırılmasının sağlanması.